Χορκόν μου

Χορκόν μου, που με βλάστησες, τζι’ έδωκες μου την ρίζα,
σαν ζωγραφκιάν σε ’χω στον νουν,
τζι’ όσον τα χρόνια μας περνούν,
χρυσή βάλω κορνίζα.
Για να σε έχω μέσα μου, αιώνια στη μνήμη,
Τζιαι να σε πάρω στο μετά
Σαν η ψιυσιή μας θα πετά
σ΄άλλη ζωή, προζύμι

Ένα γουρούνι!

 

Σήμερα έχει πανσέληνο, ψες είχαμε τα πρωτοβρόχια. Στις έξι το πρωί ξεκίνησα τη γνώριμη μου συνήθεια των τελευταίων δεκαπέντε χρόνων: το περπάτημα στο μονοπάτι της φύσης, δίπλα στην Αλυκή της Λάρνακας.


Αυτό το πρωινό αγκάλιασμα με τη φύση δεν είναι τόσο απλό και «αθώο» όσο ίσως φαντάζεται κανείς· κρύβει κάθε φορά μικρές εκπλήξεις, άλλες γλυκές κι άλλες απρόσμενα δυσάρεστες. Ενώ η πόλη ακόμη χασμουριέται και πνίγεται μέσα στον μεταμεσονύκτιο ύπνο της, η Αλυκή ξυπνά αργά, φωτισμένη από τις εναλλαγές του ήλιου και του σκότους. Στο βάθος, τα φωτεινά κολιέ της πλευράς του αεροδρομίου αρχίζουν να σβήνουν, κι απομένουν μόνο οι δυνατοί προβολείς να καθρεφτίζονται στα ήρεμα νερά της λίμνης.
Το πρωινό αυτό προμηνυόταν διαφορετικό από τα συνηθισμένα. Οι αιτίες πολλές: το ολόγιομο φεγγάρι κατρακυλούσε αργά προς την κρυψώνα του, πίσω από τις βουνοκορφές της Μονής Σταυροβουνίου, ενώ στο πλάτωμα του μονοπατιού οι μικρές λιμνούλες –κατάλοιπα της νυχτερινής βροχής– καθρεφτίζαν το είδωλο της σελήνης στα νερά τους. Η γη ανάβλυζε μυρωδιές μοναδικές· τα φυτά ξαναβρίσκαν την ανάσα τους μετά το πλύσιμο από τη σκόνη του καλοκαιριού, και ο αέρας, υγρός και ζωντανός, σου έφερνε μια σχεδόν αισθησιακή ευφορία.
Ανυπομονούσα να δω και να ακούσω τα πρώτα φλαμίνγκο. Μα δυστυχώς, παρ’ όλο που η στάθμη του νερού ήταν ικανοποιητική, τα φοινικόπτερα δεν ξεγελάστηκαν να μεταναστεύσουν τόσο νωρίς. Έμειναν πιστά στις βαθιές αφρικανικές λίμνες τους, προμηνύοντας πως η βροχή μας είναι περαστική και το νερό της Αλυκής σύντομα θα εξατμιστεί κάτω απ’ τον φλογερό ήλιο του φθινοπώρου, παρατείνοντας την ανομβρία.
Στο πρώτο χιλιόμετρο από τα τέσσερα της διαδρομής, μια απρόσμενη εικόνα με άφησε άφωνο: δύο αυτοκίνητα, βυθισμένα στη μέση της τεράστιας Αλυκής, ακίνητα σαν μυγάκια πάνω σε γυαλιστερό ασπρόγκριζο φόντο. Γέλασα με τη σκέψη πως μόνο με ελικόπτερο θα μπορέσουν οι ιδιοκτήτες να τα βγάλουν από εκεί· κι αν τα καταφέρουν, θα τους περιμένει ένα βαρύ πρόστιμο, αφού παρά τις εμφανείς πινακίδες απαγόρευσης εισόδου, τόλμησαν να παρανομήσουν.
Πιο πέρα, στο τέρμα, τα τεράστια πτητικά «λεωφορεία» –τα αεροπλάνα– απογειώνονταν το ένα πίσω από το άλλο για τις πρωινές τους πτήσεις, σκορπίζοντας ανθρώπους και όνειρα σε αεροδρόμια όλου του κόσμου.
Στη διαδρομή της επιστροφής, έχοντας στα αριστερά τον Τεκκέ, το χαρακτηριστικό σύμβολο της Αλυκής, και πιο πέρα το βουνό της Μονής Σταυροβουνίου –σαν ξεχασμένο ηφαίστειο, με τις πλαγιές του στολισμένες από ανεμογεννήτριες–, ένιωθα τη φύση να με συντροφεύει. Πουλιά κελαηδούσαν πού και πού, κοράκια και φάσσες στόλιζαν τους γυμνούς ευκαλύπτους, ενώ δυο φραγκολίνες πετάχτηκαν ξαφνικά μπροστά μου, τρομαγμένες από τα βήματά μου.
Ο ιδρώτας άρχισε να κυλά πάνω στο κορμί, καθαρίζοντας το σώμα απ’ τις τοξίνες των γεύσεων και των καθημερινών συνηθειών. Κι εκεί, λίγο πριν το τρίτο χιλιόμετρο, με περίμενε η μεγαλύτερη έκπληξη: ένα γουρούνι! Στάθηκε για λίγο ακίνητο, κι εγώ αναρωτήθηκα αν ονειρεύομαι. Μα όχι – ήταν στ’ αλήθεια ένα ολοζώντανο γουρούνι, ίσως άγριο, ίσως δραπέτης από κάποια φάρμα. Ποιος ξέρει πώς βρέθηκε στο μονοπάτι της Αλυκής;
Το φωτογράφισα, μα εκείνο πλησίασε, νομίζοντας πως κρατώ τροφή. Με συνόδευσε για αρκετή ώρα ώσπου, ξαφνικά, μια γάτα πετάχτηκε μπροστά του και το τρόμαξε· χάθηκε τότε μέσα στις πυκνές μερικιές που σκεπάζουν το αποχετευτικό. Η γάτα έμεινε να με κοιτάζει, με ένα βλέμμα που έλεγε καθαρά: «Πεινώ και διψώ».
Οι Καμάρες σηματοδοτούν το τέλος και την αρχή. Ένα ακόμη πρωινό ολοκληρώθηκε, διαφορετικό από όλα τ’ άλλα. Γιατί κάθε αυγή δεν μοιάζει ποτέ με τη χθεσινή.
Γιώργος Καραγιώργης 08/10/2025

Ὄνειρο φθινοπωρινής νύκτας

 

Πανω στο χώμα της σιωπής,

του φθινοπώρου,κάψα

μάτια αναμμένα κάρβουνα,

τα αίματα ανάψα



Κι η νύχτα μάγισσα παλιά

Στην γη με ξηρασία

Βάζει τελεία στ΄ονειρο

Με την λαθροθηρία



Τ’ αυτιά του, δυο σήμαντρα

Για τον ρυθμό τ΄ ανέμου,

Σώσε το ζώο για μετά

Παρακαλώ Θεέ μου



Θουκής Τρίτη, 30 Σεπτεμβρίου 2025

«παράδοση εν τζι βράκες».

Ήρτασιν οι ακτιβιστές να κάμουσιν κουμάντο
Κρυμμένοι μες τα στάματα σαν δκιάολοι κκομάντο
Να αλλάξουν την συνήθεια, τάχα, στο αμπελόπουλλι
Που πιανούμε πας τα βερκά τζιαι τρώει Κύπρος ούλλη.
Είναι όμως παράνομο να πειάνεις τα πουλλουθκιά —
Εν νόμος ευρωπαϊκός, μάθετε ρε μαγκούθκια.
Τζιαν στείνετε τα δίκτυα, τα ξώβερκα με ήχους
Εν να φακκάτε την κελλέ στης φυλακής τους τοίχους.
Τζαι θα φωνάζεις «βκάρτε με, παράδοση ρε βλάκες!»
Τζαι θα σου πουν απάντηση: «παράδοση εν τζι βράκες».
Θουκής 27/9/25

Βεζύρης (Το παιχνίδι)

 

Παίρναμε τον αστράγαλο που το αρνί, για κλιάρο,

Τζιαι  παίζαμεν ούλλοι μιτσιοί,

Τζιαι την πλευρά με το λουτσσί.

Λαλούσαμεν την γάρο.

Διάτασε ο βασιλιάς τζιαι εκτέλαν ο Βεζίρης:

«Στην φούκτα σου πόσες ξυλιές,

Όσπου να βγάλεις καντηλιές!»

Έτρωες, κακομοίρης,

Μόνο αν έφερνες ψουμά, εγλίτωνες το ξύλο.

Τζιαι φτεροπέτας, που χαρά! να σου το πώ, οφείλω

Τρυόνι όμορφο πουλλίν

 

Τρυόνι που ’σαι πλουμιστό, πίνεις νερό στο βούρος,

φοάσε που τα δίποδα που λείπει τους ο νούρος.

 

Τρυόνι που ’σαι πλουμιστό, όμορφο μες τα όρη,

τα χρώματά σου ζούλεψεν του βασιλιά η κόρη.

 

Το πέταμά σου αστραπή που Αφρικήν στην Κύπρο,

χωρίς να θέλεις καύσιμον, πεζίνα ούτ’ ένα λίτρο.

 

Να μουν ζωγράφος, πεθυμώ τα χρώματα να πιάσω,

για να σε κάμω πίνακα, να ρέξει τον Πικάσο.

 

Να μουν καλός τραουδιστής, με στίχους να σε ντύσω,

τζιαι με κλαρίνον μουσικήν, γλυτζιά να τραουδήσω.

 

Τρυόνι όμορφο πουλλίν,  δκιαμάντι πας τον πεύκο

Γιατί να μέν σε εκτιμούν, το νου μου τον παιδεύκω

 

Θουκής 18 Σεπτεμβρίου 2025

Ματωμένο το φεγγάρι

 

Ματωμένο το φεγγάρι 

βγήκ απόψε στον τουνιά,

μας κοιτάζει και δακρύζει,

δεν αντέχει ν’ αντικρίζει

την δική μας τη γενιά.

Με σπασμένην την καδένα

 

Με σπασμένην την καδένα

τζιαι τα εθνικά μυαλά,

το ποδήλατο η Κύπρος

ούτε ίντζαν εν τζυλά.



Κάποιοι θέλουν δύο κράτη,

τοίχο να ’σιει στην μισή

άλλοι θέλουν ενιαίο

τζιαι φωνάζουν στο ΔΗΣΥ.



Κάποιοι λεν «ομοσπονδία»,

τάχα για συμβιβασμό·

θέλουν λύσην, επιμένουν,

τζιαι να κάμουν αγιασμό.



ΔΔΟ να περιέχει

θέλουν τζιείνοι το σωστό·

πενήντα τόσα χρονιά

παίζουν πάντα τον χωστό.



Τζιαι οι τάχα πατριώτες

θέλουν να λευτερωθεί·

μα στην κάτταν την κουδούναν

εν τολμούν για να διθεί



Τζι’ εν γυρίζει τροχαλλία

για να πάμεν πιο μπροστά

τζι’ όσα πάθη το νησί μας

η κελλέ μας τα χρωστά.



Θουκής 7 Σεπτεμβρίου 2025

Ξεσκέπασα και είδα

 

Ξεσκέπασα και είδα


Είδα σπασμένα κόκκαλα, σάρκες, λιωμένα ρούχα∙
σκοτείνιασα κι χάθηκε κάθε ελπίδα πού ’χα.
Είδα εσένα να κοιτάς,
με γένια των αγρίων∙
είδα εμέ σε δάκρυα,
στη μέση των δημίων.
Πώς να σηκώσει μια καρδιά,
κι ο νους πόσα ν’ αντέξει;
Ψυχές που δεν σου έφταιξαν,
δεν πρόφεραν μια λέξη.
Τα μάτια έκλεισα με μιας,
δεν είδες, ούτε είδα∙
ψέματα είπες κι έζησες
με ψέμα την παρτίδα.
Θουκής 23/08/2025

Ελεύθερος αετός.

 Ζείμπεκκικο

Ελεύθερος αετός.

Πά-τα γε-ρά στο πά-τω-μα, σή-κω-σε τα φτε-ρά σου
Χό-ρε-ψε ζείμ-πέκ-κι-κο,
για έ-ναν κό-σμο ψεύ-τι-κο,
με βή-μα-τα εκ-φρά-σου.

Δώ-σε το «εί-μαι» στον χο-ρό, και στον ρυθ-μό τα λόγ-ια,
μι-λά η ψυ-χή με το κο-ρμί,
που γύ-ρευ-ε μια α-φο-μή
να φτά-σει ως στ’ α-νώ-για.

Δώ-σε φι-γού-ρα λε-βεν-τιάς να α-νά-ψει ο πυ-ρε-τός,
κι α-πό ψη-λά να χαι-ρε-τάς,
ό-ταν στον ου-ρα-νό πε-τάς,
ε-λεύ-θε-ρος α-ετός.

Αν σηκώστεις που το πωρνό (εννοώ πρωϊ)

https://youtu.be/WUKjKX5NQNQ

Αν σηκώστεις που το πωρνό (εννοώ πρωϊ)

Μπροστά που την Αλαμινό

Έστω τζιαι μιά ημέρα

Δεν θέλεις εισιτήριο

Βίζα, διαβατήριο

Ούτε να πάεις πέρα

  

Με αξιοπρέπεια

Να ’χεις φτερά να ’σαι αϊτός,

να ’σαι περήφανος θνητός,

πάνω στη γη καμάρι·

Κράτα το βλέμμα σου ψηλά,

ποτέ μην πέφτεις χαμηλά,

κι ας κουβαλάς  και βάρη.

 

Πάτα γερά πάνω στη γη,

το όνομά σου μην πληγεί,

σ’ ετούτη την πορεία·

Και με αξιοπρέπεια,

με ήθος και συνέπεια,

θα γράφει ιστορία.

 

Θουκής 9 Αυγούστου 2025

 

Long-legged Buzzard —  γερακίνα  (Buteo rufinus).

Βάλε στα όνειρα φτερά

 

Βάλε στα όνειρα φτερά,

τους στόχους κέντρο καθαρά,

και τράβα την πορεία.

Και στην Ιθάκη θα βρεθείς,

αν στα πελάγη αφεθείς,

μετά από την Τροία.

Ω Φώντα Ξενοφώντα

 

Ο Χαρακτήρας

 

Δε με νοιάζει το χρώμα στο δέρμα,

ούτε γλώσσα, σημαία και αίμα.

Σημασία δεν έχει πατρίδα,

τον λύκο σε αρνάκι τον είδα.



Δε με νοιάζει ποιος είσαι στ’ αλήθεια,

δε κοιτώ την καδένα στα στήθια.

Δε μετράω τον πλούτο στο ρούχο,

κι αν σε λέν΄εκατομμυριούχο.



Δε με μέλει αν είσαι από τζάκι,

ούτε κι αν έχεις το γιοτ στην Ιθάκη.

Ένα μόνο μετράει για μένα:

το πιόν σου στης γης την αρένα.



Βασιλιάς, αρχηγός ή κλητήρας,

Στην αντίληψη έχω εκ πείρας

Μέτρο μονάχα ο χαρακτήρας.



Θουκής 23 Ιουλίου 2025

Να ’μουν τζ̆ιαι ’γω ένα πουλλί

 

Να ’μουν τζ̆ιαι ΄γω ένα πουλλί, να πέτουν ως την Πύλα

Που ’ν’ μέσα στην ουδέτερη

Την ζώνη την συνέταιρη,

Μακρά που την σαπίλλα.

 

Να ’μουν τζ̆ιαι ’γω ένα πουλλί…

 

Να ζιώ μαζί με τον Ρωμιό, τον Τούρκο τζ̆ιαι τον ξένο,

Ν’ ακούω χότζ̆ια στην τζ̆αμήν,

Παπά να ψάλλει το αμήν,

Σε τόπο ενωμένο.

 

Να ’μουν τζ̆ιαι ’γω ένα πουλλί…

 

Να μεν ακούω «δεν ξεχνώ», το μίσος να μου φύει,

Να συγχωρήσω το κακό,

Να δω με καθαρό φακό

Το μέλλον να ροδίει.

 

Να ’μουν τζ̆ιαι ’γω ένα πουλλί…

 

Να ξυλιφτεί ο δεξιός, αριστερός τζιαι μέσος

Ταπέλλες κόμματα κανεί

Τζιουνούρκα μέρα να φανεί

στην Κύπρο μας αμέσως

 

Να ’μουν τζ̆ιαι ’γω ένα πουλλί…

 

Άσπρος, ξανθός, τζ̆ιαι μουζουρής, σκολαρικάς τζ̆ιαι αράπης,

Ούλλοι να ζήσουμε μαζί

Μες της ζωής το μαχαζί,

Με πλούτο της αγάπης.

 

Θουκής 21 Ιουλίου 2025

Η Πέπα των Καμάρων

Ήντα μας φταίξαν τα κτηνά,

τζιαι με το τσας έτσι φτηνά

λαλούμεν τους ανθρώπους.

Τούτος εν τέλεια αλουπός,

ο άλλος γάρος, τζι’ άλλως πώς,

με ευγενικούς του τρόπους.

 

Ίσως τα ζώα, τα πουλιά,

αν τζιαι δεν έχουσιν  μιλιά,

να βκάλουν παρατσούκλια·

να λεν: «Πως τούτος εν Γιαννής,

Κωστής, Γιωρκής, Θεοφανής,

τζι’ ο Στάχης που τα Κούκλια».

 

Τζιαι τούτη η κυρά Ππινού,

Που κάχετε του πετεινού,

τζι’ έν Μαρικκού Λευκάρων.

Η άλλη ένει η Λαϊκκά,

που μ’ όποιον λάχει τα φακκά,

τζι’ η Πέπα των Καμάρων.

 

Θουκής 11 Ιουλίου 2025

Τζιαν δυσπηρκά τζιαι η τζυρά

 

Γιατί να πας στο Τρόοδος να ’βρεις δροσιά των πεύκων,

Να κούσεις ήχο χαλαρό,

Μες σ’ αέρα καθαρό,

Κυπαρισσιών τζιαι λεύκων;

 

Τράβα Στροτζυλόπαμπολο αυκή για έναν δείλης,

Τζι’ αν στα Παλλούρκα δκιανευτείς,

Την φύσην ούλλην θα γευτείς

Τζιαι τίποτε ν’ οφείλεις.

 

Εμπήκεν ο Ιούλιος, τζι’ είναι φωθκιά καμίνιν,

δρόμαν  μας φέρνει η πυρά,

Τζιαν δυσπηρκά τζιαι η τζυρά —

Πάρ’ την μαζί τζι’ τζείνην.

Αν σας ********, ήντα;

 

Πας το βουνό Ατόμουττη εβλάστησε σημαία,

τζ̆ι’ αν πας προς την Αλαμινό, φακκά σου στην κεραία.

Την ξέρουν ούλλοι οι λαοί, τζ̆ῐαι ούλλοι Ευρωπαίοι,

Τζιαι εις στους Ολυμπιακούς, σηκώννουν την οι νέοι.

Μα μοναχά ο Ερτογάν, τζ̆ῐαι κάποιοι ομοϊδεάτες

εν την αναγνωρίζουσιν — τζ̆ῐ΄ εν ήρωες ταχάτες.

Υπηρετούσιν τον Ταή, με πείσμα τζ̆ῐαι με ζήλο,

Τζιαι κουβαλούν του το νερό, τζ̆ῐαι γύρνουν του στον μύλο.

Τούτη εν η επίσημη του κράτους του εξήντα,

τζ̆ῐ΄ αν δεν το καταλάβατε, αν σας πουλήσουν, ήντα;

 

Θουκής 28 Ιουνίου 2025

Απὸν αντρέπεται, ὁ κόσμος ἐν δικός του

 

Κάμνει τα ούλλα, τζιαι γελά, τζιαι δεν χωρεί ομπρός του

Τζείνος που εν αντρέπεται, ὁ κόσμος ἐν δικός του.

 

Χάνει ντροπή την αντροπή τζιαι ψάχνει να την εύρει,

Αντράπου κόρη, αντροπή

 η φάτσα μου εν να κοπεί,

να πέσει μες τ’ αλεύρι.

 

Τζιαι τζιείνος που την έχασε, εδάγκασε τα σιείλη,

λαλεί της: “Κόρη, αντροπή

η φάτσα μου εν να κοπεί,

που μ’ έκαμες ρεζίλι.”

 

Τζιαι πολοάται τζιαι λαλεί: «Εις το δαχτύλιν χώστ’ του,

γιατί όποιος εν αντρέπεται,

όπως συμπεριφέρεται,

ο κόσμος εν δικός του.»

 

Κάμνει τα ούλλα, τζιαι γελά, τζιαι δεν χωρεί ομπρός του

Τζείνος που  εν αντρέπεται, ὁ κόσμος ἐν δικός του.

Θουκής 28 Ιουνίου 2025

Στην έξοδο

Πάρε μαζί σου χρώματα που την αυκή τζιαι δύση,

Τη μυρωθκιά του κόνιζου, του θυμαρκού, του σσιήννου,

Του πεύκου τζιαι της καππαρκάς, του φκιώρου πον να αθθίση,

Στης μνήμης τες αποσκευές, πο΄ αιώνια εν σβήννουν. 

Το Γιασουμίν στην πόρταν σου

 

Το γιασουμίν στην πόρταν σου, τη νύκτα φύρνει πλάσμα,

τζι’ ο έρωτας με σουξουλά, θέλει μητά σου πιάμα.

 

Το γιασουμίν στην πόρταν σου, τη νύκτα φύρνει πλάσμα,

απού την τόση μυρωδκιά,

μα άμαν μου δώσεις μια μμαδκιά,

φεύκει μου τζιαι το άσμα.

 

Κόρη, λαλεί το γιασουμίν, βάωστ’ το παραθύρι,

γιατί όποιος ρέξει που δαμαί,

οπρομουττίζεται χαμαί,

αν κάμνει παντηστήρι.

 

Σαν καθαρίζεις το λουβίν, που η μάνα σου σε βάλλει,

πέψε τζιαι μεν ένα φιλί,

τζι’ έβκην η πίεση ψηλή,

που τα δικά σου κάλλη.

 

Θα τραπιήσω του βραμού με κότσινη μοτόρα,

τζι’ αν είσαι τζιαι εσύ δεκτή,

πίσω να κάτσεις εκλεκτή,

τζιαι παίρνω σε στην χώρα.

 

Το γιασουμίν στην πόρταν σου, με τους ανθούς πον έξω,

τζι’ η γλυτζιά σου ομορφκιά,

βάλλουσιν της καρκιάς φωθκιά,

τζιαι θέλω να σε κλέψω.

 

Το γιασουμίν στην πόρταν σου, τη νύκτα φύρνει πλάσμα,

τζι’ ο έρωτας με σουξουλά, θέλει μητά σου πιάμα.

 

Θουκής 18 Ιουνίου 2025

Η παραγκοπόλη

Πολλήναν τα κοντέϊνερς, τζιαι σπείραν τα στη φύση

Τζιαι μια μου σκέψη στο μυαλό εν λαλεί να μα ΄φήσει

 

Κοντέϊνερς στο πι στο φι, η άψε σβήσε λύση

Λαλούμε τα εξοχικό, Θέος να ελεήσει

 

Όσο για τα απόβλητα, πάρατζιει ένα λάκκο

Να πίνει ή γη που τα σκατά,  να εμφορίσει νάκκο

 

Τάχα τα υποστατικά, τους μαύρους οι  παράγκες

Στους καφενές κορτώνουμε, σαν μεγιστάνες μάγκες

 

Μέσα εν φούρνος πύρουλλος, εις την πυράν τ΄ Γιούλη

Ψήνεις αυκό χωρίς φωδκιά τζιαι τρων παρέαν ούλλοι

 

Τζιαι τα περτίτζια τζι λαοί, τζι  ούλη ζωή η άρκα

Για να σωθούν γυρεύκουσιν,  πάλε του Νώε βάρκα

 

Απου την μιά ο θόρυβος, τζι προβολείς που πρέπουν

Εκάμαν ούλλα τα πουλιά, απου μακρά να βλέπουν

 

Τζιαι οι  πογιές πον να σμνικτούν, με μια σκουρκά κινίνο

Να ξέρεις στο τραπέζι σου, θα τρώεις τον καρκίνο

 

Σίερο τζιαι  ψευτάργυρο, το μόλυβδο επίσης

Τζιαι την βαφή θα την γευτείς, στα τρόφιμα να ζήσεις

 

Αμαν πολλήνουν τα κουδκιά, στην φύση ρε Μανόλη

Οι κάμπος θα μετ΄ονομαστεί , σε  μια παραγκοπόλη

 

Θοουκής 16 Ιουνίου 2025

Άμαν αθθίσει καππαρκά

 

Αντάν να΄θθίσει καππαρκά

Πάφο, Καρπάσι, Μεσαρκά

τζι’ ο ζύζιρος αρκέψει

Σ’ ούλλης της Κύπρου το νησί

που κάποιοι θέλουν την μισή

έσσιει καλοτζαιρέψει

 

Τζι΄ έρκετε πάλε η πυρά

πενήντα χρόνια στην σειρά

το νουν να πηλατέψει

Ήνταλως τζι΄ηταν δυνατό

μανα με φλέγων τον ατό

κόρην να σακκατέψει

 

 Τα εθνικά μας τα μυαλά

βολεύτηκαν ούλλα καλά

τζιαι χόνεψαν με πέψη

Τζι ο Τούρκος πας το μιναρέ

έσσιει στο νου εσένα ρε

μιαν μέρα να σπαστρέψει

 

Θουκής 7 Ιουνίου 2025

Στην μέση να τους κόψουν

 

Χρυσόν ηλιοβασίλεμα, στην Κύπρο με τα πεύκα

Στην Πάφο, την Αμμόχωστο

Τζιαι στο νησί ολόσωστο

 Φικάρδου τζιαι  Χαλεύκα

 

Τζι΄ όσοι την θέλουσιν μισή στην μέση να τους κόψουν

Μισόν τον ήλιο να θωρούν

Μισή ζωή να την  χαρούν

Τζιαι δίχως να  προκόψουν

Τζιαμαί που τρώς μεν σιέζεις

 

(Σατιρικό ποίημα σε κυπριακή ντοπιολαλιά)

 

Ο Νικολής που το χωρκό

Με το ψηλό καμπαναρκό

Τζιαι στα μιαλά του αέρα

Δεν ξέρει από σεβασμό

Ούτε να βκάλει τον σκασμό

Την γλώσσα πάει πέρα

 

Τα λόγια του εν σαν σκατά

Δίχα υπέρ δίχα κατά

Με πάθη τζιαι με μίση

Βκάλει τον λό του τον σαχλό

Βόθρο βρωμιά που το μυαλό

Τζι’ εθίστει στο χουμίση

 

Άκου καλά βρε Νικολή

Πρότου να βκάλεις την χολή

Μέτρα τζιαι ως το δέκα

Τζι’ άμα θα φκαίνεις στον ντουνιά

Με κονισμένη την κουνιά

Την γλώσσα σου πελέκα

 

Στο σπίτι σου που κατοικάς

Τζιαι τρώς σαν να΄σε τσιφλικάς

Να μεν το περιπέζεις

Κράτα το πάντα καθαρό

Τζιαι με κανόνα σοβαρό

Μέσα ποττέ μεν σιέζεις

 

Τα λόγια σου που ξαπολάς

Ταχα την μούρη σου πουλάς

Για άλλους εν φαρμάτζιν

Συνάκτου πιο τζιαι νακκουρίν

Τζιαι πιάσ’ τον νου που το νουρίν

Τζιαι δώστου με μαρζάτζιν

 

Θουκής 18 Μαΐου 2025

Ελευθερίαν εις τον λόν

Θαυμάζω τον πολιτισμό, τη μόρφωση την πάω,
την τάξη τζιαι την ηθική,
τον σεβασμό, την κριτική —
τζι ας μεν έχω να φάω.

Την άποψη του κάθενου ακούω, τζιαι τιμώ τη·
την σέβομαι, την επαινώ,
τζι εν την ρίφκω στο κενό
του όποιου συνδημότη.

" Πάταξον μεν, άκουσον δε!", αν είσαι δημοκράτης·
ελευθερίαν εις τον λόν
Στον νούσιμο τζιαι στον πελλόν
Τζιαι προύχοντας τζι΄ αρκάτης

Έτσι τζιαι γιώ το απαιτώ, με κριτική τζιαι σκέψη
Τον φίλο τον παρακαλώ
Να ΄κούσει ήνταν που λαλώ
Τζι αν θέλει να πιστέψει

Θουκής 2 Μαΐου 2025

Ο «Ρουβιττάς» και το «Ου... ου... ου»

Ο καβαλάρης τράβηξε απότομα και με δύναμη τα ρέτσινα του γαϊδουριού, σταματώντας μπροστά από το καφενείο του Αρτέμη, και έγνεψε στον καφετζή να βγει έξω. Εκείνος πρόβαλε στην πόρτα με σεβαστικό ύφος, λες κι έλεγε με το βλέμμα του: «Διατάξτε, αφέντη».

Ο πελάτης, χωρίς να ξεπεζέψει ή να χαιρετήσει, ανασήκωσε το χέρι και πρόβαλε δύο δάχτυλα — σε μια ανάποδη χειρονομία ειρήνης. Ο καφετζής, μαθημένος πια σ’ αυτή τη σιωπηλή παραγγελία, έβγαλε χωρίς χρονοτριβή το πακέτο με τα τσιγάρα από την τσέπη του μαύρου του πουκαμίσου, τράβηξε δύο και τα πρόσφερε στον κύριο Σταυρή.

Εκείνος τα άρπαξε με το ένα χέρι και με το άλλο τού έδωσε το σελίνι που κρατούσε από ώρα σφιχτά στην παλάμη του, για να αποφύγει κάθε καθυστέρηση. Ήταν η καθιερωμένη του συνήθεια: δύο τσιγάρα δρόμος — ένα για τη διαδρομή προς το αμπέλι κι ένα για την επιστροφή.

Έβαλε το ένα στην τσέπη του χακί πουκαμίσου, το άλλο στο στόμα. Το άναψε σχεδόν μηχανικά, με μια κίνηση που πρόδιδε εμπειρία δεκαετιών, κι εξαφανίστηκε καβάλα στο ζώο του με προορισμό την «Αγκαθερή».

Ο κύριος Σταυρής, γνωστός στο χωριό με το παρατσούκλι «Ρουβιττάς» —αν και κανείς δεν ήξερε με βεβαιότητα ποιος και γιατί του το κόλλησε— εκτελούσε με θρησκευτική ευλάβεια τη διαδρομή της καθημερινής του ρουτίνας, καβάλα στο γαϊδούρι του, λες και επρόκειτο για ιερή αποστολή.

Κακές γλώσσες έλεγαν πως το «παρατσούκλι» προερχόταν από την... περιορισμένων διαστάσεων «περιουσία» του, μεγέθους ρεβιθιού. Ήταν όμως και γενικά ιδιόρρυθμος άνθρωπος — λιγομίλητος, μοναχικός και κλειστός, σαν χειμωνιάτικο παράθυρο που δεν λέει να ανοίξει. Τα βράδια τον έβλεπες στο καφενείο να κάθεται μόνος σε μιαν άκρη και να απολαμβάνει τον καφέ του σκέττο.

Την μέρα  εκείνη η Άνοιξη πρόσφερε μια ειδυλλιακή ανθισμένη φύση και τα πουλιά στον δρόμο του σε συγχορδική μελωδία διαλαλούσα το καλημέρα με τους δικούς τους ξεχωριστούς ήχους. Τον χαλάρωσε αυτή η σκηνή και σιγά σιγά τα ματιά του βάρεσαν, και αφού τα έκλεισε αποκοιμήθηκε.

Ο ύπνος τον συνεπήρε και ένας θεός ξέρει τί όνειρα τον ταξίδευαν σε κόσμου φανταστικούς καβάλα στο γαϊδούρι προς το χωράφι. Ίσως αμπέλια φορτωμένα σταφύλια ώριμα ή πιθανό μια αυλή γεμάτη από παιδιά.

Το μόνο βέβαιο ήταν ότι το ζώο έφτασε στον προορισμό τους, στο γνώριμο σημείο του κτήματος, και στάθηκε εκεί υπομονετικά, περιμένοντας να ξεπεζέψει το αφεντικό. Όμως ο επιβάτης ροχάλιζε ακόμα. Κι επειδή το γαϊδούρι δεν ήταν… ά-λογο, πήρε την απόφαση μόνο του: έκανε μεταβολή και γύρισε πίσω.

Όταν ο κύριος Σταυρής ξύπνησε και άνοιξε τα μάτια του, αντίκρισε — προς έκπληξή του — την πόρτα του σπιτιού του. Και καθώς ήταν εκ φύσεως έξαπτος, άρχισε να βλασφημά και να ωρύεται ενάντια στο αθώο τετράποδο. Αφού ξεθύμανε, του έδωσε δύο δυνατά κτυπήματα με τα πόδια στην κοιλιά ως προσταγή να τον ξαναπάει πίσω στο χωράφι. Κι έτσι έγινε, χωρίς να αναρωτηθεί στιγμή για το δικό του μερίδιο ευθύνης.

Η μέρα κύλησε ήρεμα, με σκάλισμα, κλάδεμα και άλλες χειρωνακτικές δουλειές. Γύρω στις εννιά έκανε ένα λιτό «μπούκωμα», και το μεσημέρι γευμάτισε κάτω από τη σκιά μιας ελιάς. Καθώς ο ήλιος έγερνε, ξανακαβάλησε για το σπίτι και την καλή του Ελένη — που, ειρήσθω εν παρόδω, στόλιζε συχνά με κοσμητικά επίθετα.

Στο μέσο της διαδρομής ένα μαύρο φίδι διέσχισε αστραπιαία ανάμεσα στα πόδια της γαϊδούρας. Αυτή φοβισμένη αφηνιάστηκε και σηκώθηκε στα δύο με το τραγικό αποτέλεσμα ο επιβάτης της να σωριαστεί στο χώμα. Ευτυχώς που έπεσε στα πισινά του καπούλια γιατί αν η πτώση ήταν του κεφαλιού θα έμενε επι τόπου τέζα.

Αφού συνήλθε από το τράνταγμα ξεκίνησε να ουρλιάζει από τους αφόρητους πόνους

— Ου... ου... ου...

Δύο περαστικοί τον άκουσαν και έτρεξαν να βοηθήσουν. Εκείνος, ανήμπορος να μιλήσει, συνέχισε μόνο να σφαδάζει από πόνους:

— Ου... ου... ου...

Τον πήραν απ’ τις μασχάλες και τον μετέφεραν στον μόνο άνθρωπο του χωριού που ήξερε πρώτες βοήθειες — τον κύριο Μίκη. Ο αυτοδίδακτος νοσοκόμος τού ζήτησε να ξαπλώσει στο «κρεβάτι επειγόντων», που δεν ήταν τίποτε άλλο από ένα ράντζο στο νοικιασμένο σπίτι της Τουρκάλας Μελεχά.

— Θα σε ψηλαφώ, κύριε Σταυρή, κι όπου πονάς, να μου λες, να κάμουμε διάγνωση, του είπε.

Άρχισε να τον εξετάζει από πάνω μέχρι κάτω, αλλά όπου κι αν τον άγγιζε, ο ασθενής συνέχιζε να αναστενάζει:

— Ου... ου... ου...

Του έδωσε δυο παυσίπονα, του έκανε εντριβές και τον συμβούλεψε να ξεκουραστεί για μερικές μέρες. Αν δεν υποχωρούσε ο πόνος, να ξαναπερνούσε μετά από είκοσι μέρες.

Το ίδιο βράδυ, ο κύριος Μίκης — λάτρης της νεολαίας και των ιστοριών — τους τα εξιστόρησε όλα με κάθε λεπτομέρεια. Τα «Ου... ου... ου» του Ρουβιττά έγιναν το κύριο θέμα της βραδιάς.

Κι άλλο που δεν ήθελαν οι «σατανάδες» της εποχής! Το πρόσθεσαν και αυτό  στο οπλοστάσιο τους για να παρενοχλούν του γέρους χωρίς έλεος 

Την επόμενη κιόλας μέρα έστησαν σχέδιο. Ανέβασαν μια βαρέλα γεμάτη πέτρες πίσω από τον λόφο, την έσπρωξαν ξαφνικά προς τη γαϊδούρα που ξεκουραζόταν, κι αυτή τρόμαξε, έκοψε το σκοινί και έγινε άφαντη.

Τότε οι κρυμμένοι πίσω απ’ τους θάμνους άρχισαν να φωνάζουν ρυθμικά:

— Ου... ου... ου...

Κι ο καημένος ο Σταυρής, έξαλλος, τους απαντούσε:

— Τώρα, τώρα, ππουστούθκια! Εν να σας σάσω!

Από τότε, το «Ου... ου... ου» έγινε το αγαπημένο πείραγμα των νέων, που φρόντιζαν να το ξεστομίζουν πάντα κρυμμένοι πίσω από τοίχους και δέντρα, κάθε φορά που περνούσε ο κύριος Σταυρής.

Πενήντα χρόνια μετά, οι ίδιοι εκείνοι νεαροί βρίσκονται στο δειλινό της επίγειας παρουσίας τους και σιγά-σιγά θα ξεκινήσουν το μεγάλο ταξίδι για τον παράδεισο — με άγνωστη σειρά αναχώρησης.

Θείε Σταυρή, όταν έρθει η ώρα να τους υποδεχτείς εκεί πάνω, συγχώρεσε τους για το «μπουλινγκ» που σου κάνανε τόσα χρόνια, με το ελαφρυντικό πως να πειράζουν τους ηλικιωμένους ήταν η μόνη δόση αδρεναλίνης που απολάμβανα τότε — χωρίς κινητά, φραπέδες και Facebook.

Γιώργος Καραγιώργης

18 Απριλίου 2025

Ο «Σερταλής»

 

Οι δεκαετίες μέχρι το 1980, για όσους τις έζησαν, ήταν σκληρές. Η ζωή κύλησε μέσα από κακουχίες, επιδημίες, πολέμους, ανομβρίες, ανταρτοπόλεμο, δικοινοτικές διαμάχες, πραξικοπήματα, εισβολή και εκτοπισμούς. Όλα αυτά σε έναν τόπο με ανύπαρκτες υποδομές και φτωχικά σπίτια, που μέχρι τη δεκαετία του ’70 τα χωριά δεν διέθεταν ούτε τα βασικά: νερό, ρεύμα, ψυγείο, κουζίνα.

Το παράδοξο ήταν ότι, παρ’ όλες τις στερήσεις και την οικονομική ανέχεια, οι περισσότερες οικογένειες έκαναν πάρα πολλά παιδιά. Ο αριθμός εννέα θεωρούνταν η πληρότητα ενός ζευγαριού κατά την περίοδο της γονιμότητάς του – και κάποιοι ξεπερνούσαν και αυτό το «όριο». Ίσως ένας λόγος γι’ αυτήν την αντιφατική εικόνα να ήταν και το γεγονός ότι, χωρίς ηλεκτρικό φως, νύχτωνε νωρίς, και χωρίς τηλεόραση και «λαστιχένιες» μεθόδους, ερχόντουσαν τα παιδιά…

Φυσικά, για να είμαστε δίκαιοι κριτές, πρέπει να συγκρίνουμε όλες τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε, ώστε να κατανοήσουμε πραγματικά τις διαφορές σε σχέση με το σήμερα.

Στην  θεατρική σκηνή για του λόγου το αληθές θα επιχειρήσω με δύο οικογενειάρχες κομπάρσους και ένα πρωταγωνιστή σε αληθινή ιστορία που θα μας δώσει την δυνατότητα να κατανοήσουμε την επικρατούσα κατάσταση που αφορούσε όλο το νησί της Κύπρου την εν λόγω εποχή

Πρωταγωνιστής μας ο Αντρέας Ευσταθίου, ή αλλιώς ο «Σερταλής» – παρατσούκλι προερχόμενο από την τουρκική λέξη Sertan, που περιγράφει έναν σκληρό, τραχύ, ίσως και αυστηρό άντρα. Ο Αντρέας του Στάχη, όπως τον αποκαλούσαν οι ντόπιοι, ήταν ένας γεροδεμένος, σχετικά ψηλός άντρας με αυθεντικό χαρακτήρα. Μονάχα που τα πόδια του τον πρόδιναν λιγάκι στο βάδισμα, μα η δυνατή, γυαλιστερή και καψαλισμένη του ματτσούκα από μοσφιλιά –«μαγκούρα» τη λένε οι Καλαμαράδες– κάπως ισορροπούσε την κατάσταση.

Φορούσε πάντα φαρδιά παντελόνια που, μέσα σε πέντε λεπτά, κατέβαιναν κάτω από τη μέση του, αποκαλύπτοντας τη φουσκωμένη του κοιλιά. Κι αν τύχαινε να σκύψει, το θέαμα από πίσω ήταν κάπως... απρεπές. Το δε πουκάμισό του διαμαρτυρόταν έπειτα από κάθε φαγοπότι, έτοιμο να εκσφενδονίσει τα κουμπιά. Ήταν, βλέπεις, και γερό ποτήρι στη ζιβανία.

Γραφική, παραδοσιακή φιγούρα, με έμφυτο χαμόγελο και «μελισσιά» ματιά, που έκρυβε μια ανεπαίσθητη ειρωνεία, ειδικά όταν αστειευόταν. Την όλη του παρουσία συμπλήρωνε το καραφλό του κεφάλι, στολισμένο με μια γκριζαρισμένη, πατριωτική μουστάκα – διπλής μινιατούρας ανάποδης ουράς αλεπούς. Κατά βάθος, ήταν καλοσυνάτος, ευσεβής και τίμιος, ένας αυστηρός αλλά δίκαιος παραδοσιακός οικογενειάρχης.

Διατηρούσε κι αυτός κοπάδι με πρόβατα, κάπως μεγαλύτερο από των άλλων βοσκών. Ως απόγονος του προύχοντα Στάχη, κατείχε και σημαντική περιουσία – κυρίως στα «Κατσίματα» – όπου είχε διάτρηση πόσιμου νερού που χρησιμοποιούσε για να καλλιεργεί φθαρτά.

Μέρα-νύχτα, πατέρας και παιδιά δούλευαν στα περβόλια και στα «κτηνά». Για τη μετακίνηση από και προς τα κτήματα –τα οποία βρίσκονταν κοντά στη θάλασσα, τρία περίπου χιλιόμετρα ανώμαλου χωματόδρομου με ανηφοριές και κατηφοριές– χρησιμοποιούσαν αρχικά γαϊδούρι. Αργότερα, κατάφεραν και απόκτησαν τρακτέρ με καρότσα. Τα καλοκαίρια διανυκτέρευαν επιτόπου, κάτω από τις χαρουπιές –«τερατσιές»– ώστε να αυξήσουν τις ώρες εργασίας και να εξοικονομήσουν καύσιμα από τα πήγαινε-έλα. Η πιστή του σύντροφος, η Μαρία, φρόντιζε καθημερινά να φτάνει εκεί με το ζώο, για να τους βοηθήσει και να μαγειρέψει.

Τον συναντούσα αραιά – κι αυτό γιατί, πρέπει να ομολογήσω, τον απέφευγα όταν τον έβλεπα από μακριά. Όχι επειδή δεν τον συμπαθούσα· κάθε άλλο, τον εκτιμούσα βαθύτατα. Όμως, ήταν εκ φύσεως ακατάπαυστο πειρακτήρι. Ό,τι κι αν τον απασχολούσε, το έβαζε στην άκρη. Εκείνη την ώρα, προείχε το πώς θα περάσει ευχάριστα μαζί σου.

Αν η επαφή ήταν αναπόφευκτη, πάντα μου έλεγε τον ίδιο προβληματισμό – με μια δόση ειρωνείας και αρκετή δόση χιούμορ:

— Ρεεε Κόκο…

(σημείωση: δεν υπήρχε παπαγάλος τριγύρω – έτσι λένε τον Γιώργο στην Κύπρο)

«Ίνταλως να σας νεώσουμε; Εγώ, ο Πετρής τζι’ ο Πισσίας (εννοώντας τον πατέρα μου), εκάμαμεν 25 κοπελλούθκια. Τι να σας κάμουμεν;»

 Με τέτοιες ατάκες με πυροβολούσε πάντα, μετατοπίζοντας την ευθύνη πάνω μας – ότι τάχατες εμείς φταίμε που μας έκαναν! Δεν του ανταπαντούσα από σεβασμό. Μέσα μου, αυτό το πείραγμα είχε λειτουργήσει ως ένα είδος παιδικού ψυχολογικού «μπούλινγκ».

Τα επαναλάμβανε αυτά με το ίδιο στυλ, κι ύστερα ξεκαρδιζόταν στα γέλια. Τα πρόβατά του σάστιζαν και ο σκύλος του άρχιζε να γαβγίζει προς εμένα.

Μια μέρα, σε μια απρόσμενη συνάντηση, πλησίασε κοντά μου. Έβγαλε νωχελικά –ως έμπειρος καπνιστής– το πακέτο Craven A από την τσέπη του πουκαμίσου. Το άνοιξε, έβγαλε ένα από τα είκοσι τσιγάρα, το κτύπησε ρυθμικά στο κουτί για να συμπιεστεί ο καπνός και το άναψε με σπίρτο. Ρούφηξε βαθιά, ώσπου το πυρακτωμένο κάρβουνο μεγάλωσε ένα εκατοστό, κι αφού ξεκάπνισε όλο του το πρόσωπο –ακόμα και η μύτη του–, με μια έκδηλη σοβαρότητα είπε:

— Ρεε… Κόκο, εσκέφτηκα τζι’ ήβρα τη λύση… Ο Πετρής εννιά κοπελλούθκια, ο Πισσίας άλλα εννιά, εγιώ εκοψα πίσω με εφτά. Να πάμε τζι’ οι τρεις πας τον «Στραχαλά» να χορέψουμε τον χορό του Ζαλόγκου. Πρώτος να δώκει ο Πετρής, πον μιτσής τζιαι σβέρτος… ταπισών ο Πισσίας, τζι’ άμαν δώκουν τζι’ δκυο κάτω,  εγιώ να σηκωστώ να φύω!

Δεν πρόλαβε να τελειώσει και τα μάτια του τον πρόδωσαν – έλαμπαν από σκανταλιά, κι έσκασε στα γέλια. Ακόμα και τα μουστάκια του έμοιαζαν να γελούν.

Στο βάθος, όμως, των λόγων του υπήρχε μια δόση αλήθειας: η έγνοια για την ανατροφή τόσων παιδιών μέσα στη μιζερή φτώχεια. Ίσως αυτές οι πικρόγλυκες ατάκες να ήταν μια εσωτερική αναζήτηση λύτρωσης.

Στα αυτιά μου ηχεί ακόμη η φωνή του, κάθε φορά που τον φέρνω στη μνήμη:

— Ρεε… Κόκο…

Γιώργος Καραγιώργης

15 Απριλίου 2025